Zaburzenia więzi u dzieci - wyzwania diagnostyczne i terapeutyczne

• Jak przebiega proces kształtowania się więzi dziecka z osobą dorosłą oraz jak nieprawidłowy model więzi przekłada się na budowanie relacji z rówieśnikami i dorosłymi, występowanie zachowań agresywnych i zaburzeń emocjonalnych? – analiza opisów przypadków, w oparciu o teorię przywiązania Bowlby’ego
• Czynniki, które wpływają na kształtowanie się dysfunkcji w obrębie więzi dziecka i opiekuna – omówienie uwarunkowań środowiskowych i temperamentalnych przyczyniających się do powstania RAD, takich jak brak odpowiedniej opieki i zaniedbania dziecka, maltretowane, wykorzystywane, nadużywane, złe traktowane oraz wysoka wrażliwość i reaktywność emocjonalna dziecka
• Jak kształtują się style bezpiecznego i poza bezpiecznego przywiązania: unikający, ambiwalentny i zdezorganizowany oraz na podstawie jakich przesłanek można je rozpoznać? – omówienie rodzajów przywiązania i ich konsekwencji dla zachowań dzieci na podstawie przykładów pracy terapeutycznej
• Wpływ dysfunkcyjnej rodziny i anomalnych zachowań wychowawczych na występowanie zaburzeń więzi u dzieci – przykłady z pracy terapeutycznej z małymi pacjentami wywodzącymi się z trudnych środowisk

• Omówienie na konkretnych przykładach z gabinetu, sprawdzonych procedur i narzędzi diagnostycznych stosowanych w pracy z zespołem zaburzonych więzi – Procedura Dziwnej Sytuacji (Strange Situation Procedure), Wywiad o Zaburzeniach Więzi (DAI) oraz procedura oddzielenia i ponownego połączenia.
• Metoda steam stories, metoda obrazkowa, elementy dramaterapii i inne skuteczne techniki narracyjne wykorzystywane przy ocenie przywiązania u dzieci. W jaki sposób wykorzystać wymienione techniki projekcyjne, by ułatwić proces diagnostyczny i zwiększyć trafność diagnozy?
• Jak przeprowadzić diagnozę różnicową RAD i innych zaburzeń psychicznych dających podobne symptomy (zaburzenia osobowości opozycyjno-buntownicze, zaburzenia lękowe, zespół stresu pourazowego i fobia społeczna) oraz diagnostykę funkcjonalną zaburzeń więzi? – wskazówki dotyczące prowadzenia obserwacji dziecka w interakcji z jego podstawowymi opiekunami i osobami obcymi
• Jak na podstawie informacji zebranych w wywiadzie diagnostycznym i środowiskowym właściwie rozpoznać zaburzenia przywiązania w formie zahamowanej i reaktywnej u dzieci? – porównanie kryteriów diagnostycznych ICD10 i z najnowszą klasyfikacją ICD11, przełożenie ich na praktykę terapeutyczną oraz porady, jak ustrzec się przed pułapkami diagnostycznymi

• Jak dokonać oceny bezpieczeństwa dziecka w jego środowisku? – wstępna faza interwencji oraz omówienie współpracy psychologa z innymi instytucjami pomocy rodzinie
• Jakie podejście zastosować, by nawiązać kontakt terapeutyczny i wzbudzić zaufanie dziecka mającego poważne trudności w nawiązywaniu więzi? – rola bezpiecznego środowiska emocjonalnego oraz szczerych, otwartych reakcji w budowania relacji terapeutycznej z małym pacjentem z trudnościami w nawiązywaniu kontaktu z dorosłymi na przykładzie terapii więzi, terapii rozwojowej i terapii opartej na różnicach indywidualnych
• Jak pracować z dzieckiem z trudnościami w nawiązywaniu komunikacji, które doświadczyło dotkliwej straty lub traumy? – przykładowe ćwiczenia i scenariusze sesji CPP (Child Parent Psychothrapy) i wideotreningu komunikacji VIT
• Za pomocą jakich programów terapeutycznych osiągniesz najlepsze efekty w pracy z rodzicami adopcyjnymi i dzieckiem z RAD – praktyczny poradnik stosowania programów interwencji krótkoterminowej: Family Minds i Adopting Minds
• Jakie interwencje terapeutyczne podjąć, by skutecznie pomóc dziecku cierpiącemu z powodu RAD? – wytyczne i techniki rekomendowane przez Amerykańską Akademię Psychiatryczną dla Dzieci i Młodzieży, m. in.  metoda "Obserwuj, czekaj i zastanawiaj się", zmodyfikowane "Wskazówki do interakcji", "Cykl bezpieczeństwa", psychoterapia rodzic-dziecko, "Nadrabianie zaległości więzi i zachowania - ABC" oraz Interwencja z New Orleans

• Omówimy konkretne studia przypadków dzieci wywodzących się różnych kontekstów środowiskowych – rodzina dysfunkcyjna, strata rodzica na wczesnym etapie rozwoju, dom dziecka
• Przedstawimy przykłady zaczerpnięte z praktyki terapeutycznej ekspertki z dziećmi w różnym wieku
• Opowiemy o prognozie rezultatów prowadzenia działań prewencyjnych i terapeutycznych wśród dzieci z dysfunkcyjnych rodzin oraz dzieci z zaburzeniami więzi   
• Omówimy na przykładach jak rozróżnić RAD od zaburzeń ze spektrum autyzmu, schizofrenii dziecięcej, PTSD i zaburzeń osobowości.

Opis przypadku

5-letnią Agnieszkę do psychologa przyprowadziła pracownica pogotowia opiekuńczego. Dziecko trafiło pod jej opiekę po interwencji policyjnej w jej rodzinnym domu, kiedy doszło tam do awantury między rodzicami, którzy znajdowali się w stanie upojenia alkoholowego. Opiekunka pogotowia zgłosiła psychologowi wycofanie dziewczynki, unikanie kontaktu wzrokowego i niechęć do otrzymywania pomocy przy wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych. Agnieszka od czasu pojawienia się w pogotowiu opiekuńczym najwięcej czasu spędzała sama, jej wypowiedzi ograniczały się do krótkich odpowiedzi na konkretne pytania. Dziewczynka wykazywała dużą czujność na pojawienie się zmian w otoczeniu. Podczas prób zachęcenia jej do wspólnych zabaw z innymi podopiecznymi pogotowia pozostawała obojętna.

• W jaki sposób rozmawiać z dziećmi na tematy tabu dotyczące wojny, żałoby i straty? – nauka nazywania emocji, uczuć i komunikowania potrzeb w trudnych sytuacjach pojawiających się w życiu dziecka
• W jaki sposób pracować z pojawiającym się u dziecka lękiem, strachem, stresem, wybuchami płaczu lub agresji oraz wycofaniem związanym z wojną w Ukrainie? – techniki komunikacyjne  do wykorzystania podczas rozmów z dziećmi
• Poprzez użycie jakich technik i metod wesprzeć dzieci z Ukrainy w odnalezieniu się w nowych warunkach i grupie rówieśniczej? – praca z dziećmi nad wprowadzeniem ich do grupy, oswojeniem z otoczeniem i próbą akceptacji trudnej rzeczywistości